Image credit: Yair Meyuhas
Eternal Shabbes, Samuel Rotman (1998)
base with white lacquer, two candlesticks, two light bulbs, white electrical cord, short black electrical cord, electrical plug, white insulation tape
In one of the many meetings between Samuel Rotman and the poet João Delgado in the beginning of the 70s in Buenos Aires, Delgado raised a philosophical question that engaged Samuel for many years: If the Jewish people’s Shabbat candles never burned out, what would happen to the Shabbat? Delgado answered by raising the following hypothesis: In the case of the ever burning candles, it was in the power of the Jewish workers to cease working immediately.
A few years later, almost a year after the disappearance of João Delgado in the military dictatorship era in Argentina, Samuel created electrical Shabbat candlesticks which he called “Eternal Shabbes”. The candles are a gesture to Delgado - a challenge to Jewish time and a candle to commemorate the memory of the poet. After the famous shortage of candles in 1997 Argentina, “Eternal Shabbes” candlesticks were used for the observance of the Shabbat in Asher and Malke Rotman’s residence - the creator’s parents. Cristina, the Nanny, would (turn on the candlesticks every Friday night. It was never clear who turned them off, how and if at all. In 2005 the candlesticks were brought back to the home of Samuel and in 2009 to Israel as a donation to the “worthless objects collection”, named after João Delgado, owned by the Sala-Manca group.
שבת תמיד, סמואל רוטמן (1998)
בסיס עם לַכָּה לבנה, שני פמוטים, שתי נורות, כבל חשמל לבן, כבל חשמל שחור קצר, תקע חשמלי, סרט בידוד לבן
באחת הפגישות הרבות בין סמואל רוטמן למשורר ז'ואו דלגדו בתחילת שנות ה-70 בבואנוס איירס, העלה דלגדו שאלה פילוסופית שהעסיק את סמואל שנים רבות: אילו נרות השבת של היהודים לא היו כבים, מה היה קורה לשבת? דלגדו ענה, והעלה את ההשערה ההיפותטית הבאה: במקרה של אי-כיבוי הנרות, היה בכוחם של הפועלים היהודים להפסיק לעבוד לאלתר
כמה שנים לאחר מכן לקראת שנה מהיעלמותו של דלגדו בדיקטטורה הצבאית בארגנטינה, יצר סמואל רוטמן פמוטי שבת חשמליים שכינה "שבת תמיד". הנרות מהווים מחווה לדלגדו - קריאת תיגר על הזמן היהודי ונר תמיד לזכרו של המשורר. לאחר המחסור המפורסם בנרות של שנת 1997 בארגנטינה, פמוטי "שבת תמיד" שימשו לשמירת השבת בביתם של אשר ומלכה רוטמן – הוריו של היוצר. המטפלת כריסטינה נהגה להדליק את הפמוטים כל ליל שבת. לא ברור היה אף פעם מי כיבה את הפמוטים, איך ואם בכלל. ב-2005 הפמוטים חזרו לביתו של סמואל והם הובאו בשנת 2009 לארץ כתרומה לאוסף של אובייקטים חסרי ערך ע"ש ז'ואו דלגדו שברשות קבוצת סלה-מנקה.
السبت دائمًا"، صموئيل روتمان (1998)
قاعدة مع ورنيش أبيض، شمعدانان، مصباحان، سلك كهربائي أبيض، سلك كهربائي أسود قصير، قابس كهربائي، شريط عازل أبيض
في واحد من الاجتماعات العديدة بين صموئيل روتمان والشاعر جواو ديلجادو في أوائل السبعينيات في بوينس آيرس، أثار ديلجادو سؤالًا فلسفيًا الذي شغل بال صموئيل لسنوات عديدة: لو لم تنطفئ شموع السبت لليهود، فما الذي كان سيحدث للسبت؟ أجاب ديلجادو، طارحًا الفرضية التالية: في حالة عدم إنطفاء الشموع، فستكون لدى العمال اليهود الفرصة للتوقف عن العمل للأبد.
بعد سنوات قليلة، بعد مرور عام من اختفاء ديلجادو في فترة الديكتاتورية العسكرية في الأرجنتين، ابتكر صموئيل روتمان شمعدانات كهربائية للسبت أطلق عليها "السبت دائمًا". الشموع هي تكريم لديلجادو - تحدٍ للوقت اليهودي وشمعة دائمة في ذكرى الشاعر. بعد النقص الشهير في الشموع في عام 1984 في الأرجنتين، تم استخدام شمعدانات "السبت دائمًا" للتقيد بشعائر السبت في منزل آشر ومالكا روتمان - والديّ المبدع. اعتادت المساعدة كريستينا على إضاءة الشمعدانات كل ليلة سبت. ولم يتضح مطلقًا من الذي أطفأ الشمعدانات وكيف وما إذا كان قد قام أحدهم أساسًا بذلك. في عام 1995، عادت الشمعدانات إلى منزل صموئيل وتم إحضارها إلى إسرائيل في عام 2009 كتبرع لمجموعة من الأشياء التي لا قيمة لها والتي تحمل اسم جواو ديلجادو المملوكة لمجموعة سلا-مانكا.
Image credit: Yair Meyuhas
Image credit: Yair Meyuhas
Image credit: Yair Meyuhas
